Kannabinoidy – działanie i właściwości kannabinoidów

Działanie układu endokannabinoidowego

Układ endokannabinoidowy to system receptorów kannabinoidowych (CB1 i CB2) znajdujących się w organizmie człowieka (i zwierząt). W uproszczeniu można powiedzieć, że zbiera i przekazuje dane z całego organizmu. Dane te są wykorzystywane do oceny i regulacji procesów fizjologicznych i psychicznych składających się na ogólne poczucie dobrostanu, który nazywamy homeostazą. Zachowanie homeostazy organizmu to podstawowa funkcja tego systemu.

Aby system działał sprawnie organizm produkuje endogenne kannabinoidy np. anandamid i 2-AG.

Upośledzenie funkcji układu endokannabinoidowego powoduje rozregulowanie ustroju i uniemożliwia prawidłową regulację homeostazy. Zaburzony proces homeostatyczny prowadzi do zaburzeń funkcjonowania i chorób. Uniemożliwia także samoregulację i utrudnia samoleczenie się organizmu.

Źle działający system endokannabinoidowy to np. problemy ze snem, brak balansu emocjonalnego, zaburzona samoregulacja stresu. To tylko kilka przykładów więcej informacji znajdziesz w naszej bazie wiedzy.

Rodzaje kannabinoidów

Popularny podział kannabinoidów przewiduje trzy rodzaje tych związków chemicznych:

• Kannabinoidy roślinne – najobficiej występują w roślinach konopi (we wszystkich odmianach: Sativa, Indica i hybrydy); obecnie wiemy że można je znaleźć także w jeżówce i kocankach; wyróżnia się nie kilkanaście a ok. 70 kannabinoidów z czego właściwości głównych kilkunastu takich jak CBD, THC czy CBG znamy już dość dobrze; kannabinoidy roślinne nie rozpuszczają się w wodzie, a jedynie w tłuszczach i alkoholach; grupa ta obejmuje także kwasowe postaci kannabinoidów np. CBDA czyli kwas kannabidiolowy; produkty konopne takie jak np. susz, herbatki czy olej CBD zawierają kannabinoidy z legalnie uprawianych konopi siewnych; alternatywna nazwa: fitokannabinoidy;
• Endokannabinoidy – endogenne kannabinoidy są produkowane wewnątrz organizmu na potrzeby samoregulacji homeostazy; ich zadaniem jest aktywacja receptorów CB1 lub CB2 wywołująca określoną reakcję organizmu lub zachowanie się człowieka np. uśmierzenie bólu w reakcji na sygnał bólowy lub podjęcie decyzji o schronieniu się w cieniu w reakcji na podwyższoną temperaturę ciała na słońcu, przykłady: anandamid (AEA) i 2-Arachidonyloglicerol (2-AG);
• Kannabinoidy syntetyczne – są produkowane laboratoryjnie; znajdują zastosowanie w produkcji farmaceutycznej leków i niestety także narkotyków (dopalacze); syntetyczne kannabinoidy nie są idealnymi kopiami roślinnych kannabinoidów a jedynie ich zmodyfikowanymi sztucznie imitacjami o zbliżonym ale zwykle dużo silniejszym działaniu; stosowanie sztucznych kannabinoidów niewiadomego pochodzenia jest niebezpieczne dla zdrowia i życia;

Kannabinoidy – klasyfikacja

Klasyfikacja kannabinoidów naturalnych przewiduje następujący podział:

• Prekursorzy kannabinoidów – CBGA i CBGV to od nich rozpoczyna się proces syntezy kwasowej czyli przekształcania się prekursorów do postaci kwasowych oraz dekarboksylacja prekursorów kannabinoidowych do postaci neutralnych/właściwych,
• Kwasowe postaci kannabinoidów (RAW) – pierwotne postaci kannabinoidów rozwijające się w roślinach konopi w procesie wzrostu i biosyntezy; to z nich powstają postaci właściwe kannabinoidów pod wpływem ciepła (dekarboksylacja); mają nieco ograniczone w zakresie ale dużo silniejsze działanie; do kwasowych postaci kannabinoidów zaliczamy: CBDA, CBDVA, THCA, THCVA, CBDVA, CBCA, CBCVA
• Kannabinoidy dekarboksylowane (właściwe, neutralne) – powstają w procesie termicznym dekarboksylacji (pod wpływem ciepła słonecznego, podczas suszenia i w laboratoryjnym procesie dekarboksylacyjnym); kwasowe postaci przekształcają się we właściwe o duże szerszym zakresie właściwości, ale niższej potencji; metabolity powstają zwykle w naturalnych procesach degradacyjnych w specyficznych warunkach
  • Kannabinoidy właściwe/neutralne dzielimy na podklasy:
    • Kannabigerole (CBG)
    • Kannabichromeny (CBC)
    • Kannabidiole (CBD i CBDV)
    • Tetrahydrokannabinole (THC i THCV)
    • Kannabinol (CBN) i Kannabinodiol (CBDL)
    • Inne w tym metabolity: Kannabicyklol (CBL), Kannabitriol (CBT), Kannabielsoina (CBE)
• Kannabinoidy późne (z ang. aged cannabinoids) – z czasem, pod wpływem utleniania niektóre kwasowe i właściwe postacie kannabinoidów przekształcają się w kannabinoidy późne [zob. infografikę poniżej]

Właściwości kannabinoidów

Logicznym zakończeniem tego artykułu jest zestawienie w jednym miejscu wszystkich znanych właściwości kannabinoidów. Na podstawie dostępnych online anglojęzycznych materiałów, które wskazuję w źródłach, opracowałem polskojęzyczną wersję infografiki prezentującej ścieżki przekształceń kannabinoidów od prekursorów do kannabinoidów późnych wraz z ich właściwościami.

Warto pamiętać, że np. faktyczne terapeutyczne działanie kannabidiolu jest pochodną jego właściwości. Oczywiście zasada ta dotyczy nie tylko CBD czy THC, a wszystkich kannabinoidów.

Fitozwiązki kannabinoidowe działają poprzez interakcję receptorami układu endokannabinoidowego. Wpływ działania kannabinoidów zależy od lokalizacji receptorów.

Przykładowo:

Działanie na receptory układu limbicznego w mózgu może wpływać na pamięć, funkcje poznawcze i psychomotoryczne. To istotne z punktu widzenia zdolności do nauki i prowadzenia pojazdów pod wpływem lub po użyciu produktów konopnych z THC. Z kolei oddziaływanie z mezolimbicznym układem dopaminergicznym może modulować wydzielanie dopaminy a więc funkcjonowanie systemu nagradzania przy okazji wpływając na procesy odpowiedzi na bodźce i ból (percepcję bólu).

Poszczególne kannabinoidy, ich właściwości i działanie szczegółowo omawiam w osobnych artykułach. Znajdziesz je na blogu i w bazie wiedzy.

Zachęcam do korzystania z poniższej grafiki prosząc jedynie o wskazanie źródła jej pochodzenia.

Możesz ją też pobrać i korzystać do woli klikając tutaj: Kannabinoidy i ich właściwości [PDF]

Źródła:

• www.richardrosereport.com
• wikipedia.pl
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4351512/
• https://thethccenter.com/introduction-to-cannabis/