SPIS TREŚCI:
Aktualizacja: 16.02.2020 – obszerne omówienie wpływu CBD na pracę receptorów.
Kannabidiol CBD – kilka słów wstępu
Kannabidiol znany jako CBD to jeden z kluczowych składników konopi siewnych, który od wielu lat wzbudza ciekawość zarówno po stronie naukowców, lekarzy, jak opinii publicznej i konsumentów.
Kannabidiol CBD, w odróżnieniu od THC, nie wykazuje żadnych właściwości odurzających, z którymi utożsamiana jest często marihuana. Jest pozyskiwany z zupełnie innych, legalnych odmian konopi tzw. konopi siewnych.
Obecnie prowadzone są badania mające na celu wykazanie terapeutycznej, a nawet leczniczej skuteczności kannabiolu CBD. Coraz lepiej znamy też jego pozytywny wpływ na kluczowe dla zdrowia obszary funkcjonowania organizmu człowieka. Dowodów na prozdrowotne działanie kannabidiolu w otoczeniu pełnego spektrum innych kannabinoidów, terpenów i flawonoidów przybywa przy jednoczesnym braku informacji o jakiekolwiek szkodliwości.
Kannabidiol CBD został jednoznacznie uznany za bezpieczny przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) o czym możesz przeczytać tutaj
Czym jest i w jaki sposób działa kannabidiol?
Kannabdiol to jeden z fitozwiązków zawartych w konopiach. Rośliny te są bogatym źródłem ponad 100 różnych prozdrowotnych składników roślinnych.
Nomenklatura naukowa nadaje im miano kannabinoidów.
Niektóre kannabinoidy (np. THC) dostarczane do organizmu ludzkiego wiążą się z receptorami układu endokannabinoidowego. Kannabidiol należy do grupy fitokannabinoidów stymulujących jego prawidłową pracę. Dotychczasowe badania wskazują, że kannabidiol nie łączy się bezpośrednio z receptorami układu endokannabinoidowego.
Różnica między CBD a THC polega między innymi, ale nie tylko na tym, że kannabidiol nie jest związkiem o właściwościach odurzających.
Stosowanie preparatów z CBD nie wywołuje odurzenia ani zmian stanu świadomości. Preparaty takie jak olej CBD są więc bezpieczne dla codziennego stosowania i normalnego funkcjonowania w pracy i w domu.
O układzie endokannabinoidowym przeczytasz więcej w dalszej części artykułu.
Jaki potencjał właściwości posiada kannabidiol CBD?
Badania przeprowadzone przez British Journal of Clinical Pharmacology w 2013 roku udowodniły, że CBD wykazuje pozytywny, stymulacyjny wpływ na aktywność układu endokannabinoidowego.
Oddziałując na ten kluczowy system kannabidiol CBD w otoczeniu pełnego spektrum innych kannabinoidów oraz terpenów i flawonoidów może minimalizować aktywność napadów drgawkowych także w przypadku lekoopornych odmian epilepsji.
Ponadto kannabidiol CBD może wspomagać terapie medyczne leczenia stanów zapalnych.
Innym aspektem są potencjalne właściwości przeciwbakteryjne kannabidiolu CBD zapobiegające niekontrolowanemu i niekorzystnemu rozmnażaniu się tych drobnoustrojów zwłaszcza z grupy gram pozytywnych.
CBD może być skutecznie stosowany profilaktycznie oraz w praktyce terapeutycznej zaburzeń psychicznych takich jak depresja, stany lękowe, psychozy czy schizofrenia.
Kannabidiol CBD wykazuje również silny potencjał skuteczności w walce z zaburzeniami neurodegeneracyjnymi (Alzheimer, Parkinson), szczególnie gdy standardowa farmakologia przestaje działać skutecznie.
Wykazano także, że może on działać neuroprotekcyjnie hamując objawy procesów stażenia związanych z demencją.
Kannabidiol CBD może pomagać także przy chorobach typowo grzybiczych, zabijaniu mikroorganizmów lub grzybów.
Wykazuje także silny potencjał do pobudzania naturalnej odporności organizmu i stymulowania ciała w kierunku homeostazy.
W otoczeniu innych kannabinoidów, terpenów i flawonoidów kannabidiol CBD wykazuje właściwości przeciwbólowe. Łagodzi i uśmierza ból, także w jego przewlekłych odmianach.
Kannabidiol CBD jest badany na okoliczność licznych innych prozdrowotnych właściwości.
Więcej o własciwościach kannabidiolu dowiesz się z dedykowanego temu zagadnieniu artykułu który znajdziesz tutaj: CBD Właściwości
Jak działa kannabidiol CBD?
Kannabidiol CBD wpływa korzystnie na działanie wielu układów funkcjonalnych człowieka w tym na działanie kluczowego ze zdrowotnego punktu widzenia systemu jakim jest układ endokannabinoidowy.
Układ endokannabinoidowy jest systemem sygnałowym regulującym kluczowe procesy i funkcje w organizmie.
Jest odpowiedzialny przede wszystkim, ale nie tylko za regulację temperatury ciała, ciśnienia krwi, jakość snu, apetyt, nastrój psychiczny, gospodarkę energetyczną czy odczuwanie bólu.
Holistycznie ujmując wszystkie te procesy działające prawidłowo składają się na coś co nazywamy homeostazą czyli stanem doskonałej harmonii funkcjonowania wszystkich procesów życiowych człowieka.
Uważa się, że w stanie homeostazy organizm wykazuje silne zdolności do samoleczenia.
Zdrowy organizm sam produkuje endokannabinoidy na własne potrzeby. Takim ważnym, jeśli nie najważniejszym endokannabinoidem jest anandamid, a drugim 2-AG.
Zaburzenie homeostazy i zdolności organizmu do samoregulacji może być wywołane przez liczne czynniki wewnętrzne i zewnętrzne takie jak np.:
- stany zapalne (w tym przewlekłe stany zapalne o nie do końca rozpoznanym podłożu),
- silny długookresowy stres (bez znaczenia na jego źródło i przyczyny),
- utrzymujące się lub nieleczone infekcje wirusowe, grzybiczne i bakteryjne,
- funkcjonowanie w toksycznym lub zanieczyszczonym środowisku i otoczeniu.
W stanach chorobowych, a także w stanach wydłużonego braku balansu układu endokannabinoidowego o różnym podłożu może dochodzić do sytuacji kiedy ilość produkowanych przez organizm endokannabinoidów (w tym anandamidu) jest niewystarczająca.
Funkcjonowanie układu endokannabiodowego ulega pogorszeniu, a organizm stopniowo traci zdolność do samoregulacji procesów życiowych.
Homeostaza może zostać trwale zaburzona, a jej przywrócenie wymaga suplementacji związków chemicznych o zbliżonym lub nawet identycznym do endokannabinoidów działaniu. Związki te mogą być pochodzenia naturalnego lub mogą też być sztucznie produkowane w warunkach laboratoryjnych. Powszechnie uważa się, że naturalne związki chemiczne mogą być równie skuteczne, ale obarczone niższym ryzykiem wystąpienia niepożądanych efektów ubocznych.
Takimi właśnie związkami są naturalne kannabinoidy w tym naturalny kannabidiol CBD, którego doskonałym i bezpiecznym źródłem jest olej konopny cbd znany także jako olej cbd.
Kannabidiol aktywuje pracę receptorów układu endokannabinoidowego CB1 i CB2.
Nie oznacza to jednak, że łączy się z tymi receptorami. W rzeczywistości CBD łączy się z receptorami układu endokannabinoidowego w minimalnym stopniu.
Mechanizm pozytywnego oddziaływania polega na stymulacji prawidłowej aktywności tego układu.
Co więcej. Kannabidiol hamuje rozpad anandamidu i pomaga utrzymywać jego wysokie stężenie w organizmie. Anandamid jest kojarzony m.in. ze zdrowiem psychicznym o czym szerzej napisaliśmy w tym artykule: CBD a depresja
Interakcja kannabinoidów z receptorami CB1 i CB2 przy jednoczesnym oddziaływaniu na inne obszary funkcjonalne organizmu człowieka jest złożona i wielopłaszczyznowa. Jedno zastosowanie może być pochodną oddziaływania w różnych miejscach i poprzez różne mechanizmy.
Co wiemy dzisiaj? Całkiem sporo:
- Kannabidiol bezpośrednio aktywuje pracę receptorów serotoniny 5-HT1A – wiąże się to zastosowaniem:
- Przeciw lękowym i antydepresyjnym – podobne działanie wykazuje inny kannabinoid – kwas kannabidiolowy CBDa
- Jako wsparcie w terapii nałogów
- Promującym jakość snu oraz regenerację organizmu
- Promującym prawidłowy apetyt i odżywianie
- Przeciwbiegunkowym i przeciwwymiotnym
- Przeciwbólowym poprzez minimalizację percepcji bólu
- Kannabidiol aktywuje pracę receptorów waniloidowych (TRPV1)- wiąże się to z jego zastosowaniem przeciwbólowym. Nazwa wzięła się stąd, że CBD działa na podobnej zasadzie co eugenol znajdujący się w popularnej wanilii – od setek lat stosowanej np. na bóle głowy. Co ciekawe z receptorami TRPV1 wiąże się także anandamid wzamacniając ich aktywność.
- Kannabidiol dezaktywuje pracę repceptorów GPR55 – działa jako antagonista czyli hamuje ich pracę. GPR55 znajdują sie przede wszystkim w móżdżku i biorą udział m.in. w procesach regulacji ciśnienia krwi czy gęstości tkanki konstnej. Nadaktywność receptorów GPR55 łączy się z rozwojem osteoporozy, a także z przyspieszonym rozmnażaniem komórek rakowych. Wyhamowanie aktywności repceptorów GPR55 przez CBD jest związane z antynowotworowymi i przeciw osteoporozowymi zastosowaniami kannabidiolu.
- Kannabidiol aktywuje receptory jądrowe PPAR (PARR-alfa, PARR-gamma i PARR-delta) – jest to związane z zastosowaniami:
- antynowotworowymi – aktywacja repceptora PPAR-gamma na powierzchni jądra komórkowego wyhamowuje rozwój komórek rakowych i może prowadzić do zmniejszenia guzów np. raka płuc,
- neuroprotekcyjnymi – np. w chorobie Alzheimera, ponieważ PPAR-gamma minimalizuje osad beta-amyloidowy kojarzony z rozwojemy tej choroby neurodegeneracyjnej,
- przeciwcukrzycowymi – receptory PPAR regulują pracę genów odpowiedzialnych za homeostazę energetyczną organizmu, przyswajanie tłuszczów, insulinowrażliwość i inne funkcje metaboliczne,
- przeciwschizofrenicznymi – CBD promuje prawidłowe funkcjonowanie receptorów PARR-alfa wyhamowując enzymatyczny rozpad m.in. anandamidu. Nieprawidłowe działanie receptorów PARR-alfa jest kojarzone z rozwojem schizofrenii.
- Kannabidiol jako inhibitor wychwytu zwrotnego (spowolnienie wychwytu zwrotnego)
- CBD jest transportowane do wnętrza komórek dzięki białkom transportowym FABP – tą samą drogą do komórek dostaje się też THC oraz nasze endogenne, marihuano-podobne kannabinoidy anandamid i 2-AG.
Zarówno CBD jak i THC modulują pracę repcetorów na powierzchni jąder komórkowych regulując ekspresję genów i aktywność mitochondrialną. Anandamid jest wewnątrz komórek rozbijany enzymatycznie tj. kończy cykl swojego życia. Środek transportu (białka FABP), którego ilość jest ograniczona jest częściowo przejmowany przez CBD. Oznacza to, że do komórek dostanie się mniej np. anandamidu (gdzie kończy swój żywot), a tym samym jego ilość w organizmie ulega zwiększeniu. CBD hamuje wychwyt zwrotny i enzymatyczny rozpad anandamidu. - CBD spowalnia wychwyt zwrotny adenozyny podnosząc jej stężenie w mózgu, a to z kolei reguluje aktywność receptorów adenozyny. Receptory adenozyny A1A i A2A odgrywają kluczową rolę funkcji sercowo-naczyniowych, regulują ilość tlenu zużywanego przez mięsień sercowy i ciśnienie krwi. Receptory te odgrywają istotną rolę w procesach przeciwzapalnych w całym organizmie.
- CBD jest transportowane do wnętrza komórek dzięki białkom transportowym FABP – tą samą drogą do komórek dostaje się też THC oraz nasze endogenne, marihuano-podobne kannabinoidy anandamid i 2-AG.
- Kannabidiol działa jako modulator allosteryczny – może wzmacniać lub spowalniać proces transmisji sygnałów poprzez zmianę kształtu receptora.
- CBD działa jako pozytywny modulator allosteryczny receptorów GABA-A. Innymi słowy CBD wzmacnia pracę receptorów GABA-A. Receptory GABA-A są odpowiedzialne za wyciszenie, tłumienie aktywności układu nerwowego. Na podobnej zasadzie działają np. Valium czy Relanium, a także benzodiazepiny. CBD redukuje odczuwanie lęków zmieniając kształ receptorów GABA-A wzmacniając naturalne efekty uspokajające GABA.
- CBD działa jako negatywny modulator allosteryczny receptorów CB1 układu endokannabinoidowego. Kannabidiol nie łączy się receptorami CB1 tak jak to robi THC. Wpływa jednak na ich kształt osłabiając zdolność tych receptorów do wiązania THC obniżając psychoaktywność tego kannabinoidu. To powinno zainteresować każdego amatora rekreacyjnej marihuany, ponieważ minimalizuje ryzyko wystąpienia negatywnych skutków ubocznych związanych z działaniem THC na układ nerwowy czy psychikę człowieka.
Jak dobrać odpowiednie źródło kannabidiolu CBD?
Olejki konopne CBD
Doskonałym źródłem kannabidiolu CBD jest olej konopny cbd full spectrum czyli popularny olej cbd. Sprzedaż wysokiej jakości oleju konopnego cbd full spectrum prowadzi nasz sklep CBD.
Sformułowanie „Full Spectrum” tłumaczymy z j. angielskiego jako „Pełne Spektrum” i oznacza, że preparat zawiera najkorzystniejszą możliwą kompozycję kannabinoidów w towarzystwie również uważanych za korzystne dla zdrowia – terpenów i flawonoidów pochodzenia roślinnego.
Preparaty te są produkowane w Polsce w oparciu o innowacyjną metodę ekstrakcji z ekologicznie wyhodowanego materiału tj. suszu (ektrakcja CO2). Metoda ta jest uznawana za najlepszą z dostępnych obecnie na rynku. Oleje CBD produkowane tą metodą cechuje bardzo wysoka czystość. Są one wolne od niepożądanych zanieczyszczeń rozpuszczalnikami, typowych w przypadku preparatów produkowanych w oparciu o ekstrakcję alkoholową.
Olej konopny CBD Purehemp jest testowany laboratoryjnie na obecność pełnego spektrum kannabinoidów przez instytut analiz chromatograficznych Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie lub renomowaną fundację non-profit Canna z Hiszpanii.
Kannabidiol CBD zawarty w oleju aplikuje się za pomocą kroplomierza. Dawkowanie jest zależne od celu stosowania i ma indywidualny charakter. Ilość kannabinoidów w pojedynczej kropli jest zależna od stężenia fitozwiązków w preparacie i waha się przedziale od ok. 1,5mg dla 3% oleju konopnego full spectrum do ok. 5mg dla 10% oleju konopnego full spectrum. Kropelki CBD aplikowane pod język cechuje wysoka przyswajalność, a czas reakcji wynosi do ok. 40 minut.
Kapsułki z kannabidiolem
Ciekawą opcją jest nasz olej konopny cbd full spectrum dostępny w postaci wegańskich lub żelatonowych kapsułek CBD.
Ich zaletą jest możliwość precyzyjnej aplikacji oczekiwanej dawki fitozwiązków co do miligrama. Kapsułki CBD są w zasadzie bezsmakowe dlatego są chętnie wybierane przez osoby wrażliwością smakową dla których cierpki, korzenny smak oleju jest trudny do zaakceptowania.
Kapsułki CBD są dostępne w dwóch wariantach: kapsułki CBD 10mg i 25mg. Wartość ta oznacza ilość pełnego spektrum fitozwiązków w tym głównie CBD w pojedynczej kapsułce. W opakowaniu znajdziesz 30 szt kapsułek. Całe opakowanie zawiera więc 300mg lub 750mg fitozwiązków i wystarcza na 1 miesiąc przy stosowaniu jednej kapsułki dziennie.
Otoczka kapsułek została zrobiona z celulozowej otoczki HMPC. Jest produktem w 100% roślinnym. Nadaje się do stosowania przez wegan i wegetarian.
Kapsułki CBD cechuje niższa wchłanialność niż olejek aplikowany pod język. Dzieje się tak ponieważ trafiają one bezpośrednio do układu trawiennego z pominięciem etapu wchłaniania podjęzykowego. Ich zaletą jest fakt, że wolniejsze uwalnianie sprawia, że działanie fitozwiązków jest łagodniejsze i trwa dłużej.
Inne ważne informacje na temat źródeł kannabidiolu CBD
Cechą charakterystyczną naturalnych nutraceutyków, takich jak olejek CBD jest ich różnorodność chemiczna. Struktura składu czyli kompozycja kannabinoidów terpenów i flawonoidów w gotowych preparatach konopnych wykazuje silne zróżnicowanie nie tylko pomiędzy preparatami różnych producentów / marek.
Na chwilę obecną nie istnieje sposób skutecznej standaryzacji hodowli konopi. Nie jest więc możliwe by roślina miała identyczną kompozycję kannabinoidów, terpenów i flawonoidów za każdym jednym razem. Nie ma tutaj znaczenia, że wysiew jest realizowany z tych samych certyfikowanych i standaryzowanych nasion. Na tą kompozycję wpływ ma tak wiele niezależnych od człowieka czynników, że trudno w ogóle sobie wyobrazić, aby kiedykolwiek pełna standaryzacja była możliwa. Nawet w warunkach szklarniowych hodowli kontrolowanych (tzw. indoor) wydaje się być to zadaniem ekstremalnie trudnym.
Skoro nie jesteśmy (na razie) w stanie ustandaryzować materiału przetwarzanego na naturalne preparaty to i same preparaty będą się od siebie różniły także pomiędzy ich partiami. Nawet jeśli są one produkowane przez tego samego producenta, tymi samymi metodami, ale przy wykorzystaniu materiału pozyskiwanego w różnym czasie i z różnych miejsc. Tak jest na chwilę obecną i w najbliższym czasie nic nie wskazuje na to, aby sytuacja ta miała się zmienić.
Na chwilę obecną olej konopny cbd full spectrum renomowanego producenta powinien być standaryzowany przynajmniej na zawartość głównego kannabinoidu – kannabidiolu CBD – przy zachowaniu stężenia innego kannabinoidu – tetrahydrokannabidiolu THC – na dopuszczalnym przez prawo poziomie.
Jeśli to tylko możliwe warto sięgać po olej zawierający pełną kompozycję pozostałych kannabinoidów, terpenów i flawonoidów. Jest tak ponieważ tylko preparaty z pełnym spektrum fitosubstancji umożliwiają wystąpienie efektu synergii. Struktura tej kompozycji czyli ilość lub stężenie innych niż CBD i THC prozdrowotnych związków chemicznych naturalnego pochodzenia przy tak gigantycznej ich ilości pozostanie jeszcze przez jakiś czas różnorodna.
Cechy fizykochemiczne preparatów konopnych takie jak zapach, smak, konsystencja czy kolor również mogą świadczyć o jakości preparatu ponieważ są bezpośrednią konsekwencją składu chemicznego gotowego preparatu, a ten z kolei pochodną takich czynników jak czystość materiału użytego do produkcji i jakość procesu produkcji.
Oczyszczone oleje konopne posiadają jaśniejszy odcień, ciekłą ale wciąż oleistą konsystencję i nieco bardziej przystępny, mniej korzenny smak. Z kolei naturalne oleje konopne posiadające ciemniejszą barwę z uwagi na większe stężenie chlorofilu. Ponadto mają one gęstszą konsystencję ze względu na obecność wosków.
Olej konopny CBD od Purehemp należy do tej właśnie grupy wysokogatunkowych preparatów konopnych.
Czy CBD wywołuje skutki uboczne?
W skrócie i dużym uproszczeniu:
Szerokie spektrum badań naukowych przeprowadzonych przez British Journal of Clinical Pharmacology dotyczących zakresu dawkowania i porcji maksymalnych CBD udowodniło, że jego stosowanie nie wywołuje trwałych lub dotkliwych skutków ubocznych. Niepożądane działania występujące w zasadzie tylko przy przedawkowaniu – tak, kannabidiol można przedawkować jak każdą inną substancję – ograniczają się do krótkotrwałych nudności, bólu głowy, suchości w ustach i nadmiernej senności. Wszystkie te objawy ustępują w relatywnie krótkim czasie nie pozostawiając śladu po sobie.
Bezpieczne dawki, o których wspomina raport Światowej Organizacji Zdrowia są bardzo wysokie. Ilość CBD konsumowanego przy zastosowaniu się do wskazówek producentów preparatów konopnych stanowi zaledwie niewielki ułamek dawki uznawanej za całkowicie bezpieczną.
Temat ten szeroko omawia artykuł CBD skutki uboczne i zalety stosowania
CBD a prawo. Czy kannabidiol CBD jest legalny?
Zasadniczo CBD jest w Polsce i wielu innych krajach na świecie całkowicie legalne. W świetle art. 63 Ustawy o Przeciwdziałaniu Narkomanii uprawa i zbiór ziela konopi siewnej tj. Cannabis Sativa L. nie są objęte karą zgodnie z kodeksem karnym. Oznacza to, że działania tego typu są w pełni legalne na terenie Polski.
Olej konopny CBD jest produktem legalnym o ile zawartość tetrahydrokannabinolu (THC) pozostaje na poziomie poniżej 0,2%.
Olej CBD nie jest produktem leczniczym, nie jest przeznaczony do zapobiegania ani leczenia chorób.
Może jednak mieć znaczenie suplementacyjne. Dzieje się tak w świetle faktu, że istnieje stan określany w teorii jako deficyt endokannabinoidów. Przypomina swoim charakterem niedobór witamin czy innych istotnych ze zdrowotnego punktu widzenia minerałów i pierwiastków.
Potwierdzenie tej teorii sprawi, że stosowanie kannabinoidów będzie mieć charakter suplementacyjny, a preparaty takie jak olej konopny CBD staną się pełnoprawnymi suplementami diety.
Czy warto suplementować kannabidiol?
Kannabidiol to jedna z ponad 100 substancji aktywnych zawartych w konopiach siewnych. Kannabidiol jest w Polsce legalny. Jest też uznawany za główny, ale nie jedyny prozdrowotny składnik konopi siewnych oraz medycznej marihuany. Oleje z konopi siewnych nie posiadają negatywnie postrzeganych właściwości psychoaktywnych. Jak już wspomniano wcześniej bezpieczeństwo stosowania kannabidiolu zostało potwierdzone w raporcie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Z tego powodu mogą w praktyce i w niedługim czasie znajdować zastosowane jako suplement pomagający utrzymać prawidłowe funkcjonowanie kluczowych procesów fizjologicznych i regulacyjnych organizmu.
Spośród substancji wykrytych w roślinach konopi, kannabidiol wydaje się mieć największy potencjał właściwości korzystnych dla zdrowia. Kannabidiol, w odróżnieniu od THC, nie powoduje stanów odurzenia, nie jest w stanie uzależniać i nie wykazuje skutków ubocznych innych niż wspomniane nudności, suchość w ustach czy senność pojawiające się przy jego przedawkowaniu.
Czy warto więc zainwestować w zastosowanie kannabidiolu CBD i wprowadzić go do codziennej diety? Odpowiedź jest niezwykle prosta i nasuwa się sama. Oczywiście, że warto! CBD posiada na tyle duży potencjał, że inwestycja od ok. 50 zł za 3% stężenie 10 ml olejku wystarczającego nawet na ponad miesiąc stosowania jest czystą korzyścią z perspektywy promocji szeroko pojętego zdrowego stylu i jakosci życia.
Ogromny potencjał płynący ze stosowania konopi i zawartego w nich kannabidiolu CBD, jedynie czeka na twarde dowody w badaniach. Tych przybywa z niemal każdym dniem. Przełomu można spodziewać się już niedługo. Więcej informacji na temat kannabidiolu CBD znajdziesz na stronach Wikipedii.
Przemówił do Ciebie ten artykuł? Udało nam się odpowiedzieć na pytanie “CBD co to jest?” Jeśli tak podziel się nim z rodziną, przyjaciółmi i znajomymi. A tymczasem jeśli jesteś zdecydowany/zdecydowana spróbować zapraszamy na zakupy w naszym sklepiku.
Zastrzeżenia dotyczące treści publikowanych na stronach bazy wiedzy znajdziesz klikając tutaj.
