Likopen – właściwości, działanie i źródła likopenu

Właściwości i działanie likopenu

Wolne rodniki to niestabilne cząsteczki, które są produktem ubocznym reakcji chemicznych zachodzących w naszym organizmie. Mogą także pochodzić z czynników zewnętrznych, takich jak zanieczyszczenia środowiska czy promieniowanie UV. Ochrona przed wolnymi rodnikami może pomóc w zapobieganiu wielu chorobom przewlekłym, takim jak choroby nowotworowe, choroby serca czy choroby neurodegeneracyjne. Likopen neutralizuje wolne rodniki poprzez ich wiązanie i dezaktywowanie.

Likopen wykazuje szczególny wpływ na ochronę przed chorobami serca i chorobami nowotworowymi (zwłaszcza nowotworu prostaty, piersi, trzustki i jelita grubego). Może zmniejszać poziom lipidów we krwi oraz chronić przed miażdżycą poprzez redukcję procesów oksydacyjnych w naczyniach krwionośnych. 

Działanie przeciwnowotworowe wykazuje poprzez hamowanie procesu niekontrolowanego wzrostu i podziału komórek nowotworowych i indukowanie ich apoptozy, czyli programowanej śmierci komórki, która zachodzi naturalnie w organizmie i jest kluczowa dla utrzymania homeostazy oraz eliminacji uszkodzonych lub niepotrzebnych komórek.

Mechanizm działania likopenu nie jest w pełni poznany, jednak istnieją dowody naukowe potwierdzające, że jego właściwości antyoksydacyjne i przeciwzapalne mogą przyczyniać się do zapobiegania różnym chorobom. 

Wiele badań nad wpływem likopenu na zdrowie prowadzono już w latach 80. XX wieku, a niektóre z najnowszych badań są prowadzone aktualnie. Zwłaszcza naukowcy z Uniwersytetu Harvarda (Cambridge, w stanie Massachusetts w Stanach Zjednoczonych) poświęcili temu związkowi wiele czasu, badając jego wpływ na zmniejszenie ryzyka raka prostaty u mężczyzn oraz ryzyka chorób serca. 

Likopen może także wpływać na:

• funkcjonowanie układu odpornościowego,
• zmniejszenie stanów zapalnych,
• wspieranie układu kostnego,
• obniżenie poziomu cholesterolu,
• poprawę metabolizmu,
• zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób oczu (zaćma i zwyrodnienie plamki żółtej)
• zapobieganie chorobie Alzheimera
• zapobieganie chorobom neurodegeneracyjnym
• wsparcie funkcji mózgu.

Źródła likopenu – Top 10

Źródłem likopenu są owoce, warzywa oraz produkty takie jak pełnoziarniste pieczywo, ryby i orzechy.

Z ważnych ciekawostek, które udało mi się znaleźć to swoisty ranking źródeł lycopenu. Ranking obejmuje 10 najlepszych źródeł likopenu. Uznawany przeze mnie za rozsądnie merytoryczne jakościowe medium – portal My Food Data – opublikował na swojej stronie takie oto opracowanie listy rankingowej najbogatszych w lycopen produktów:

Owoce łatwo dostępne w Polsce, w których zawarty jest likopen:

• jabłka;
• borówki;
• jagody;
• mandarynki;
• winogrona;
• pomarańcze;
• grejpfruty;
• mango;
• winogrona;
• porzeczki.

Warzywa, w których zawarty jest likopen:

• pomidory;
• papryka;
• buraki;
• marchew;
• szpinak;
• kapusta;
• brokuły.

Likopen w pomidorach

Głównym źródłem likopenu w przeciętnej polskiej diecie są pomidory i robione z nich przetwory.

Likopen w pomidorach występuje we wszystkich odmianach i formach tej rośliny. Jego dokładna ilość może się różnić w zależności od odmiany, dojrzałości, sposobu uprawy, warunków klimatycznych i innych czynników. Średniej wielkości, świeży pomidor zawiera ok. 3 – 3,2 miligrama naturalnego likopenu.

Najwięcej znajdziemy go w pomarańczowej odmianie pomidora, która zawiera specjalną formę tego związku- cis-likopen. W porównaniu z czerwoną odmianą zawartość cis-likopenu to aż 95%, podczas gdy w odmianie czerwonej tylko 10%. Badania wykazują, że związek ten ma większą bioaktywność niż jego izomer trans-likopen, co oznacza, że jest łatwiej przyswajalny i skuteczniejszy w zapobieganiu chorobom serca i nowotworom.

Jeśli zależy nam na tym, by efektywnie wzbogacić swoją dietę w likopen, warto zdecydować się na wybór pomarańczowej odmiany pomidorów.

W przetworach z pomidorów (passaty, soki, suszone pomidory, koncentraty czy keczupy) zawartość likopenu jest większa, a najlepiej przyswajany jest przez człowieka, kiedy spożywany jest w połączeniu z tłuszczami. Z ciekawostek warto wiedzieć, że dwie łyżeczki (ok. 33 gram) pasty pomidorowej może zawierać nawet ok. 25 miligramów likopenu.

Likopen zachowuje swoje właściwości przeciwutleniające nawet po obróbce termicznej, będąc jednym z najbardziej stabilnych karotenoidów. Dlatego świetną formą uzupełnienia go w diecie będzie np. spożycie sałatki z pomidorów z dodatkiem tłuszczu lub podgrzanie na oliwie sosu pomidorowego.

Olejki CBD z likopenem

Alternatywnym sposobem na dostarczenie do organizmu tego cennego związku jest zastosowanie jednego z dostępnych w sklepach suplementów.

Wśród najciekawszych i nowatorskich połączeń funkcjonalnych jest formulacja opracowana przez markę FemiCanna. Otóż ich olejek CBD Femicanna Beauty oprócz świetnej jakości broad spectrum kannabinoidów zawiera podwyższoną do 450 mg zawartość naturalnego likopenu. To dobrze przemyślana dawka, która faktycznie działa i robi to co najmniej bardzo dobrze w każdym zakresie w jakim możesz chcieć ten konkretny olejek CBD wypróbować.

Olejki CBD z likopenem są przemyślaną mieszanką, której zastosowanie najbardziej docenią świadomie dojrzałe kobiety. Jak chodzi o likopen suplement od FemiCanny jest zdecydowanie jedną z najciekawszych nowinek produktowych na Polskim i nie tylko rynku.

Więcej dowiesz się na stronie tego wyjątkowego produktu klikając w poniższy link:

Likopen – skutki uboczne

Nie są znane żadne bezpośrednie skutki uboczne zastosowania nadmiernej ilości likopenu. W długim okresie czasu nadmiar tego związku w diecie może prowadzić do zmian pigmentacyjnych skóry. W praktyce oznacza to nabranie przez skórę nieco żółtego lub wręcz pomarańczowego odcienia. Problem ten znika dość szybko wraz z obniżeniem jego spożywanej ilości.

Suplementacja likopenu nie jest wskazana u kobiet w ciąży i karmiących. Warto również odstawić suplementację na ok. 2 tygodnie przed terminem zaplanowanych zabiegów chirurgicznych.

Ile likopenu dziennie spożywać?

Jedna szklanka soku pomidorowego może dostarczyć nawet 2/3 dziennego zapotrzebowania na ten związek. Choć nie ma oficjalnych rekomendacji dotyczących dziennej dawki likopenu, zaleca się spożywanie 6-10 mg likopenu dziennie. Badania opublikowane w czasopiśmie “Journal of Nutrition” w 2013 wykazały, że 25 mg tego cennego składnika diety dziennie może mieć korzystny wpływ na zdrowie. Należy mieć na uwadze, że wartość ta może różnić się w zależności od wieku, płci czy ogólnego stanu zdrowia.

Większość osób nie spożywa wystarczającej ilości likopenu w swojej diecie i dla osób z niskim poziomem likopenu we krwi lub dla tych, którzy mają trudności z utrzymaniem zrównoważonej diety bogatej w owoce i warzywa, korzystna może być odpowiednio zaplanowana suplementacja. 

Różnorodna i zbilansowana dieta, zawierająca odpowiednią ilość składników odżywczych, witamin i minerałów, jest kluczowa dla zachowania dobrego stanu zdrowia i przeciwdziałania wielu chorobom, w tym chorobom serca, otyłości, cukrzycy, a także nowotworom. 

Likopen jest jednym z wielu składników odżywczych, które mogą pomóc w utrzymaniu dobrego zdrowia, dlatego warto pamiętać o tym, by w naszym codziennym jadłospisie znalazły się produkty będące źródłem tego ważnego antyoksydantu.

Źródła:

• Enhanced bioavailability of lycopene when consumed as cis-isomers from tangerine compared to red tomato juice, a randomized, cross-over clinical trial
• Caris-Veyrat C, Schmid A, Carail M, Bohm V (2003) Cleavage products of lycopene produced by in vitro oxidations: characterization and mechanisms of formation. J Agric Food Chem 51: 7318-7325
• Likopen jako antyoksydacyjny składnik dawki pokarmowej, Lek. wet. mgr inż. zoot. mgr biol. Adam Mirowski
• Właściwości likopenu i jego wykorzystywanie do produkcji żywności funkcjonalnej. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2015, 6 (103), 20 – 32, Natalia Skiepko, Iwona Chwastowska -Siewiecka, Jacek Kondratowicz
• Konsultacje ze specjalistą formulacji produktów konopnych marki Essenz, Femicanna i wielu innych p. Aleksandrem Midorem